vrijdag 10 oktober 2008

Vast en zeker en vast

Een klassieker die hier niet mag ontbreken en die iedereen kent.
De Belgen zeggen "zeker en vast".
De Nederlanders zeggen "vast en zeker".
En meer valt daar eigenlijk ook niet over te melden want niemand schijnt de reden te weten v0or deze uitdrukking die, zodra je de grens oversteekt, zich in spiegelvorm manifesteert.

Ik heb wel het idee dat de betekenis, of zo u wilt de pragmatiek
, van deze constructie in detail verschilt.
Zo zegt een Belg: "We werpen zeker en vast de handdoek niet."
De Nederlander zal dan zeggen: "We werpen absoluut de handdoek niet." Maar niet "We werpen vast en zeker..", want dat is niet krachtig genoeg.
En in Nederland zegt men ook (vrij vaak zelfs): "Je lust vast en zeker wel een kopje koffie?" Maar volgens mij zal een Belg dit nooit zeggen in zijn 'zeker en vast' constructie.
Veel taaldeskundigen zeggen dat 'vast en zeker en vast' exact dezelfde betekenis heeft, maar ik twijfel eraan. De Belg gebruikt het meer als een bekrachtiging ("Je bent wel blij hiermee?" "Zeker en vast!") terwijl het in Nederland veel softer gebruikt wordt.
Maar helemaal zeker (dan wel vast) ben ik hier niet van.

donderdag 2 oktober 2008

Wandelen sturen

Ik zal op deze blog regelmatig eens wat Vlaamse zegswijzen en uitdrukkingen onder de loep nemen. Eén daarvan is de uitdrukking 'wandelen sturen'. Elke keer als ik deze lees vind ik het weer een vreemde, haast exotische, uitdrukking.

"Asielcentra moeten dagelijks 50 mensen wandelen sturen"


"Q-Music en 4fm sturen hun luisteraars wandelen"


Vreemd he? Echt Vlaams-Nederlands is dit. In Hollands-Nederlands wordt doorgaans 'afschepen' of 'met een kluitje in het riet sturen' gebruikt. Waar dat kluitje en dat riet vandaan komt zal ik vandaag maar niet op in gaan.


zaterdag 27 september 2008

Raken / Geraken

In de vier jaar dat ik nu in België woon merk ik dat de Vlamingen (en de Nederlandstalige Brusselaars voor alle volledigheid) het woord 'geraken' opvallend veel gebruiken, daar waar de Nederlander 'raken' hanteert.
Een Vlaamstalige zegt bijvoorbeeld:

"Ik geraak er niet op tijd"
Vlamingen komen trouwens structureel te laat, maar dat is een heel ander onderwerp.

Een Nederlander zegt in zo'n geval:

"Ik raak er niet op tijd"

En De Tijd heeft zelfs als kop "Hummer geraak je aan de straatstenen niet kwijt"

En hier: "Ik geraak niet zwanger"

Maar Ivan Leko, de Kroatische middenvelder van Club Brugge, zegt niet "Kritiek geraakt me niet meer"




donderdag 4 september 2008

Oké!

Hoe minder ik in Nederland kom hoe vreemder de taal me soms in de oren kan klinken. Op het moment dat ik naar België verhuisde kwam het gebruik van de uitspraak 'Ok' in zwang. Okey, dus. Of: Oké. Het is een soort bevestigend antwoorden op een mededeling.

"Ik ga naar België verhuizen."
"Oké."

Ik vond het toen al vreemd, maar in Nederland heeft het sindsdien als een virus toegslagen; de 'oké's' vliegen je om de oren. En als ik het nu hoor moet ik haast lachen elke keer als iemand het zegt.

"Mijn dochtertje heeft net leren lopen".
"Oké!"

"Mijn trein heeft 40 minuten vertraging"
"Okeeej..."

Je hebt ook de vragende 'oké', die denk ik uit het Amerikaans Engels is overgenomen (zoals wel vaker gebeurt in Nederland). Dat is meer een uiting van verbazing.

"Mijn kat at voor het raam een muis op en liet de kop liggen!"
"Eeuuh....oké?"

dinsdag 2 september 2008

Nog

'Nog' wordt op een hele mooie manier gebruikt in België en anders dan in Nederland. Een Belg zal bij het voor de tweede keer inschenken van de koffie bijvoorbeeld vragen "Wil je nóg?" Terwijl een Nederlander zou zeggen "Wil je nog meer?". 'Nog' wordt dus gebruikt in de betekenis van 'meer'. Maar je hebt ook de typisch Vlaamse zin "Er zijn er nog die...". Hier wordt 'nog' gebruikt als 'ook'. "In Ukkel is er nog brand geweest".
Op de website van Klara heb je bijvoorbeeld een gedeelte dat 'Nog' heet. En van Josse de Pauw verscheen de mooie bundel 'Nog'.
Monza zingt 'Wie danst er nog'. En ik vraag me eigenlijk af wat Stijn Meuris met die 'nog' bedoelt. De Van Dale betekenis 'bij voortduring' of is het gewoon weer 'ook'. Ook ben ik niet zeker of in België 'nog' als volgt wordt gebruikt: "Ze ging nog mee ook". Zo ja, dan wordt dat dus eigenlijk: "Ze ging nog mee nog".

Dit is nog moeilijker dan ik dacht...

maandag 1 september 2008

Terug

Eén van de eerste woorden die me opviel toen ik in België woonde was 'terug'. "Ik ben terug ziek" "Regering neemt terug de draad op" "Ik ben vandaag terug naar de ostheopaat gegaan". 'Terug' wordt dus gebruikt in de betekenis van 'opnieuw'. Heel apart vond ik dat, want ik Nederland wordt 'terug' enkel gebruikt als in een beweging naar de oorsprong of zoals de Van Dale zegt 'naar het punt van vertrek'.
Ook kent men in Nederland: "Heb je terug van 50 euro?" Als je bijvoorbeeld de rekening betaalt in het café. Ik weet eigenlijk niet of je in Vlaanderen ook op die manier ook 'terug' kunt gebruiken.

Maar wat als je als Nederlander de weg kwijt bent?

"Goedendag, ik ben verdwaald en ik moet naar de Alsembergsesteenweg"
"Eerste straat links, eerste rechts en dan terug rechts"

Wedden dat die Hollander verkeerd rijdt!